TR-METALENDEKS Eylül 2023 Raporu Duyurusu
“TÜRKİYE METAL SANAYİ İHRACAT ENDEKSİ” EYLÜL AYINDA KÜRESEL YAVAŞLAMAYA VE EKONOMİ POLİTİKALARINDKİ DEĞİŞİME UYUM GÖSTERMEYE ÇALIŞTI
İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği tarafından hazırlanan «TR-METALENDEKS» Türkiye Metal Sanayi İhracat Endeksi eylül ayı sonuçları açıklandı. Endeks bir önceki aya göre Miktar ve Değer olarak geriledi. Ancak ihracat birim fiyatları yükseldi. Eylül ayında metal sanayi ihracatçıları bir yandan pazarlardaki yavaşlamaya diğer yandan ise Türk lirasındaki düzeltme ve yeni ekonomi politikalarının etkilerine uyum göstermeye çalıştılar.
Dünya Ticaretinde Daralma Sayılara Yansıdı
2023 yılında dünya mal ticaretinde yılın ilk yarısında başlayan yavaşlama ilerleyen aylarda daralmaya dönüşmüştür. Dünya Ticaret Örgütü 5 Ekim tarihli Raporu ile dünya mal ticaretinde 2023 yılında yaşanan gelişmeleri sayısal veriler ile ortaya koymuştur. Buna göre yılın ilk yarısında dünya mal ticareti 2022 yılının ilk yarısında göre değer olarak yüzde 5 daralmış ve 11,87 trilyon dolara gerilemiştir.
2023 yılının ilk yarısında demir çelik ihracatı değer olarak yüzde 17 ve metal sanayi ihracatı ise yüzde 12 daralmıştır. Demir çelik ve metal sanayi ihracatındaki daralma Türkiye metal sanayi ihracat endeksi için de önemli bir göstergedir. Türkiye metal sanayi ihracat endeksi de 2023 yılının ilk yarısında benzer bir daralma performansı göstermiştir.
Dünya ticaret örgütü 2023 yılının ikinci yarısında da dünya mal ticaretinde değer olarak yüzde 5-6 arasında daralmanın süreceğini öngörmektedir. Nitekim global sanayi PMI verilerinde alınan ihracat siparişleri eylül ayında da azalmıştır. Alınan ihracat siparişleri PMI verisi son 19 aydır daralma bölgesinde kalmaktadır.
Metal fiyatları sıkı para politikasının sürüyor olması ve güçlü dolar, talep tarafındaki yavaşlama beklentisi ve Çin ekonomisinde yaşanan sıkıntılar nedeniyle eylül ayı genelinde gerilemiştir. Metal fiyatlarındaki gerilemeler ihracat birim fiyatları üzerinde düşüş baskısı yaratmaktadır.
Yurtiçinde ise sıkı para politikaları kademeli olarak sürmektedir. Yüksek bir faiz artışı ile kredi faizleri ve maliyetleri de artarken, Türk lirasında da eylül ayında bir gerileme yaşanmıştır. TL’nin düzeltme sonrası seviyeleri eylül ayında ihracatı kısmen desteklemiştir. Eylül ayında yüksek gerçekleşen üretici enflasyonu ise üretim maliyetlerinde artışın sürdüğünü göstermektedir.
Müşterilerin Sanayi PMI Verileri Eylül Ayında da Geriledi
Metal sanayi ihracatında alıcılar veya müşterilerin sanayi PMI verilerindeki gelişmeler ihracat için önemli bir öncü gösterge olmaktadır. Küresel ölçekte çelik, alüminyum, bakır ve ürünlerini kullanan çok sayıda firmanın toplulaştırıldığı sanayi PMI verileri açıklanmaktadır. Her üç ürün grubunu kullanan sanayilerde PMI verileri eylül ayında gerileme göstermiştir. Gerileme özellikle Avrupa’da daha kuvvetli yaşanmaktadır.
Metal Endeksinde Son Aylarda Dalgalanma Yaşanıyor; Eylül Ayında İhracat Miktar ve Değer Endeksleri Bu Kez Geriledi
Metal sanayi ihracat miktar endeksi Eylül ayında gerilemiştir. Ağustos ayındaki artışın ardından miktar endeksi Eylül ayında 137,24 puandan 128,32 puana inmiştir. Pazarlarda yavaşlama ve talepte düşüş sürmektedir. İhracatçılar bir yandan da ekonomi politikası değişikliklerine ve TL’deki düzeltmenin etkilerine uyum sağlamaya çalışmaktadır. Buna bağlı olarak ihracat dalgalanma göstermektedir.
Metal sanayi ihracat değer endeksi Eylül ayında düşmüştür. Eylül ayında değer endeksi 158,19 puandan 151,05 puana inmiştir. İhracat değer endeksindeki düşüş ihracatın miktar olarak gerilemesinden kaynaklanmıştır. İhracat birim fiyatları ise Türk lirasındaki düzeltme sonrası sınırlı ölçüde artmıştır.
Pazarlarda Yavaşlamaya, Artan Rekabete ve Fiyat Düşürme Baskılarına Rağmen İhracat Birim Fiyatları Eylül Ayında Yükseldi
Metal sanayi ihracat birim değer endeksi Eylül ayında sınırlı ölçüde yükselmiştir. Endeks ağustos ayında 115,0 puan iken Eylül ayında 117,68 puan olmuştur. TL’deki düzeltme etkisi ve ihracat pazarlarında fiyatların düşürülmesi baskısı yaşanmaktadır. Dünya fiyatlarında da Eylül ayında düşüşler olmuştur.
İhracat birim fiyatları ağustos ayında 4,31 dolar/kg iken Eylül ayında 4,40 dolar/kg olarak gerçekleşmiştir. Hırdavat ve Armatür ihracat birim fiyatları artmıştır. Bakır, Alüminyum ve döküm fiyatları sınırlı ölçüde gerilemiştir. Mutfak ihracat birim fiyatları Eylül ayında değişmemiştir. Eylül ayında metal fiyatlarında görülen düşüşe rağmen artış ihracat birim fiyatları artış göstermiştir.
Yurtdışı pazarlardaki daralma, artan rekabet ve fiyat indirim baskılarına rağmen metal sanayinde ihraç birim fiyatlarının yükselmesi önemlidir. Ancak ihracat birim fiyatları kuvvetli baskı altındadır.
Sektörler 2023 Eylül Ayında Farklı Eğilimler Gösterdi
Eylül ayında alt sektörlerde pazarlardaki farklı eğilimlerin sonucu olarak farklı gelişmeler yaşanmaya devam etmiştir. Talep tarafında belirsizlikler ile aylar itibariyle dalgalanmalar yaşanmaktadır. Bununla birlikte talep tarafında tüm alt sektörlerde yavaşlama görülmektedir.
2023 Eylül ayında bir önceki ağustos ayına göre genel metal ihracatı ve 3 alt sektör ihracatı miktar olarak gerilemiş, 3 alt sektör ihracatı miktar olarak yükselmiştir. Değer olarak genel metal ihracatı ve 2 alt sektörün ihracatı bir önceki ağustos ayında göre düşmüştür. Birim fiyatlarda ise genel metal ihracatı ve 2 alt sektörün ihracat birim fiyatları ağustos ayına göre artış göstermiştir.
2023 Eylül ayında 2022 yılının eylül ayına göre genel metal ihracatı ve 6 alt sektör ihracatı miktar olarak azalmıştır. Değer olarak genel metal ihracatı ve 4 alt sektörün ihracatı bir önceki yılın eylül ayına göre düşmüş, 2 alt sektörün ihracatı ise artmıştır. Birim fiyatlarda ise genel metal ihracatı birim fiyatları değişmemiş, 4 alt sektörün ihracat birim fiyatları geçen yılın eylül ayına göre artmış, 1 alt sektörde ise düşmüştür.
Bakır ihracatı miktar ve değer olarak Eylül ayında artış göstermiştir. Eylül ayında ihracattaki değer artışı miktardaki artıştan kaynaklanmıştır. Eylül ayında 18.187 ton ihracat yapılmıştır. İhracat birim fiyatları ise sınırlı ölçüde düşüşe rağmen 9,52 dolar/kg ile yüksek seviyelerini korumuştur. Küresel bakır fiyatları ile bakır ihracatı birim değer endeksi arasında yakın bir ilişki bulunmaktadır. Dünya bakır fiyatları Eylül ayında gerilemiştir. Küresel talep yılın ikinci yarısında bir süre daha zayıf ve kırılgan kalmaya devam edecektir. Fiyatlar da bir süre durağan olacaktır.
Alüminyum ihracatı Eylül ayında gerilemiştir. Alüminyum ihracat birim fiyatları son dokuz aydır kademeli düşüş eğilimi içindedir. Dünyadaki genel fiyat düşüşleri ile ihracat birim fiyatları da zayıflamaktadır. Miktardaki gelişmeler de ihracat değerini belirlemektedir. Eylül ayındaki ihracat miktar olarak düşmüştür. 88.572 ton ihracat yapılmıştır. 2023 yılı son çeyreğine girilirken zayıf talep sürmektedir. Kalıcı toparlanma için henüz erkendir. İhracat endeksi performansını daha çok talep tarafı belirleyecektir. Talep bir süre daha zayıf kalmaya devam edecektir. Alüminyum fiyatları da bir süre daha durağan kalacaktır.
Armatür ihracatı Eylül ayında artmıştır. İhracat endeksleri Eylül ayında yüksek bir performans göstermiştir. İhracat miktar ve değer olarak iki ay üst üste atış göstermiştir. 65.775 ton ihracat yapılmıştır. İhracat birim fiyatları ise 6,33 dolar/kg ile yeni bir zirve seviyesine ulaşmıştır. Katma değerli ihracat ile fiyatlar metal fiyatlarındaki gelişmelerden bağımsız kalarak artmaya devam etmektedir. İhracat birim fiyatlarının zayıflayan talep koşullarına rağmen yüksek seviyelerinde kalması ümit vermektedir. İhracatın miktar olarak gelişmesini ise pazarlardaki talep koşulları belirleyecektir. Küresel talep tarafı halen kırılgandır.
Döküm ihracatı miktar ve değer olarak Eylül ayında artmıştır. Eylül ayında ihracat 170.909 ton olmuştur. İki ay üst üste yaşanan miktar artışı pazarlardaki talebin toparlanması için ümit vermektedir. İhracat birim fiyatları baskı altındadır ve en yüksek seviyelerinde tutunmaya çalışmaktadır. İhracat birim fiyatı Eylül ayında 5,64 dolar/kg olarak gerçekleşmiştir. Yoğun rekabete rağmen ihracat birim fiyatlarının yüksek seviyelerinde kalması önümüzdeki aylar için iyimserlik yaratmaktadır. Miktar olarak gelişmeleri ise ihracat pazarlarındaki talep seviyesi belirleyecektir. Talepte durağanlığın sürmesi beklenmektedir.
Hırdavat ihracatı Eylül ayında miktar ve değer olarak sınırlı ölçüde düşmüştür. 351.375 ton ihracat yapılmıştır. İhracatta Eylül ayında ana belirleyici miktar düşüşü olmuştur. Eylül ayında miktar düşüşü talep tarafındaki dalgalanmanın devam ettiğini göstermektedir. Talepte henüz kalıcı bir iyileşme yoktur. Yüksek ihracat birim fiyatları ise korunmaktadır. Eylül ayında ihracat birim fiyatları geçen aya göre yükselmiş ve 2,86 dolar/kg olmuştur. Yılın son çeyreğinde miktar olarak ihracattaki gelişmeleri pazarlardaki talep seviyesi belirleyecektir. Yüksek ihracat birim fiyatları da korunacaktır.
Mutfak eşyaları ihracatı Eylül ayında sınırlı ölçüde gerilemiştir. 110.247 ton ihracat yapılmıştır. İhracatta aylık dalgalanmalar devam etmektedir. Talepte belirsizlik ve kırılganlık yaşanmaktadır. İhracat birim fiyatları ise metal fiyatlarındaki gelişmelerden bağımsız olarak yüksek gerçekleşmektedir. İhracat pazarlarındaki daralma ve artan rekabet baskısına rağmen yüksek fiyatlar korunmaktadır. Eylül ayında ortalama ihracat birim fiyatı 4,08 dolar/kg olarak gerçekleşmiştir. Yılın son çeyreğinde de pazarlarda öne çıkan yavaşlama eğilimi belirleyici olacaktır. Yüksek fiyatların korunması başarı olacaktır.
İhracat Beklenti Endeksi 2023 Eylül Sonuçları
Alınan İhracat Siparişlerinde Gerileme Devam Ediyor, Talepte Henüz Toparlanma Yok
Alınan ihracat siparişleri yılın ikinci yarısında düşüşe devam etmektedir. Eylül ayında ihracat siparişleri gerilemiştir. Ancak gerileme giderek yavaşlamaktadır.
2023 yılının ikinci yarısında alıcıların fiyat baskısı ve fiyat indirim talepleri devam etmektedir. Eylül ayında alınan siparişlerde ihracat birim fiyatları çok sınırlı ölçüde yükselmiştir.
Sipariş alınan müşteri sayısı genel bir daralma eğilimine girmiştir. Eylül ayında da sınırlı düşüş devam etmiştir. Alınan ihracat siparişlerindeki kar marjları artan küresel rekabetin de etkisiyle gerileme eğilimi içindedir. Eylül ayında kar marjlarında düşüş yavaşlayarak sürmüştür. Alınan ihracat siparişlerinde tahsilat süreleri Eylül ayında hemen aynı kalmıştır.
Yurtiçinden alınan siparişler Eylül ayında ilk kez belirgin şekilde düşmüştür. Ekonomide uygulamaya başlanan sıkılaştırma politikalarının etkileri görülmektedir. Üretim Eylül ayında gerilemiştir. Yurtdışı ve yurtiçinden alınan siparişlerdeki düşüşler üretimi de olumsuz etkilemeye başlamıştır.
Türk lirası cinsinden üretim maliyetleri yaz aylarında yeni ekonomi politikalarına geçiş sürecinde önemli ölçüde artmıştı. Eylül ayında üretim maliyetleri yavaşlayarak artışını sürdürmüştür.
Eylül ayında hammadde ve girdi stokları bir önceki aya göre değişmemiştir. Siparişlerdeki azalma ve maliyet artışları karşısında ihracatçılar hammadde ve girdi stoklarında temkinli bir sürece girmiştir. Eylül ayında nihai ürün stokları bir önceki aya göre değişmemiştir. İç ve dış pazardaki yavaşlama etkili olmaktadır.
